سبک های معماری ، از پناهگاه انسانهای اولیه تا معماری سبز
در این مقاله تمامی انواع سبک های معماری از گذشته تاکنون معرفی گردیده و سبک های مختلفی از جمله ، رومی ، بیزانس ، اسلامی ، باروک ، پالادیان ، نئوکلاسیک ، آرت نوو ، مدرن ، پست مدرن ، دیکانستراکشن ، آرت دکو ، های تک و… مورد بررسی قرار گرفته است .
انواع سبک های معماری
پناهگاه
ساختمانها ابتدا از نیاز به سرپناه ، امنیت ، مکانهای عبادت ، مکانهای جماعت و … پدید آمده اند .
روشی که در جهت تامین این نیازها به کار برده میشود ، مصالح و مهارت هایی که در مورد استفاده قرار میگیرند ، سبک ها را میسازند .
منشأ پناهگاه های ساخته شده توسط انسان به بیش از ۴۰،۰۰۰ سال پیش و به عصر یخبندان و سیبری بر میگردد . از یافته های مطالعاتی پیداست که در ساخت این پناهگاه ها از پوست حیوانات در لابه لای چوب ها استفاده شده است .
این احتمال وجود دارد که سازه هایی از این نوع اولین سازه های مسکونی باشند که توسط انسان ساخته شده اند.
این سازه های چادری در مناطقی که با مشکل کمبود مصالح مواجه بودند یا مناطقی که بقا نیاز به کوچ داشت ، رونق یافتند .
پناهگاه
به تدریج با تغییر شرایط آب و هوایی ، خانه ها از سازه های چادری به کلبه های دائمی تبدیل گردیدند
برخی از اشکال پناهگاه هنوز هم در برخی از نقاط جهان نیز به صورت کلبه های آجری و گلی مورد استفاده قرار میگیرند .
با پیشرفت فرهنگها و رسمیت دانش ، فرایند ساخت به یک هنر و صنعت تبدیل شد و “معماری” بومی ، پدیدار شد.
تمدنهای اولیه
در بسیاری از تمدنهای اولیه ، معماری نه تنها پناهگاهی فراهم می کرد بلکه منعکس کننده تعامل با الهه یا ماوراء طبیعی بود ، یا برای نشان دادن قدرت سیاسی نخبگان حاکم استفاده می شد.
دوران نوسنگی
“معماری” نوسنگی بین ۱۰،۰۰۰ تا ۲۰۰۰ قبل از میلاد پدیدار شد و نه تنها مسکن برای سرپناه ، بلکه مقبره ها ، بناهای مذهبی ، بناهای نمادین و بناهایی مانند مگالیت ها را شامل می شد. برخی از این بناها بسیار برجسته بودند . مصالح ساختمانی شامل ، آجر – گل ، پوست ، پارچه ، سنگ و الوار بودند .
معماری بین النهرین
کلمه بین النهرین به منطقه رودخانه دجله – فرات اشاره دارد. این معماری ، شامل تعدادی از فرهنگ ها از هزاره ۱۰ قبل از میلاد تا قرن ششم قبل از میلاد است .
در این دوره ، سیستم های پیچیده ای از برنامه ریزی شهری ایجاد شده است .
در بین النهرین پرستشگاه ها نماد کوشش انسانی بوده است و ساختن معبد با کار داوطلبانه و تعاونی انجام می شده، معماری در خدمت مذهب بود .
برجسته ترین بخش مجتمع و در واقع شناخته شده ترین ساختمان در درّه بین النهرین معبد بود که زیگورات نامیده می شد .
معماری آفریقا
از نظر تاریخی ، معماری آفریقا بسیار متنوع بوده و دارای تعداد زیادی از تأثیرات بیرونی است. مصالح ساختمانی شامل؛ خاک ، پارچه ، چوب ، گل ، آجرو سنگ بوده است . برجسته ترین آنها ، مصریان باستان بناهای معماری بزرگی را توسعه داده اند که معروف ترین آنها اهرام ثلاثه و هرم بزرگ جیزه میباشد .
به دلیل کمبود چوب در مصر باستان ، ساختمانها و بناهای تاریخی با استفاده از آجر و سنگهای آفتاب پخته ساخته شده اند.
معماری یونان
یونانیان آرمانهای مدنی و مذهبی را توسعه دادند .
معماری یونان ، قدمت حدود ۹۰۰ سال قبل از میلاد تا قرن اول میلادی داشته که نه تنها برای معابد ، بلکه برای طیف متنوعی از ساختمانهای عمومی ، اعم از تئاترهای روباز و میادین عمومی تا بناهای عمومی قابل توجه بود .
شیوه های طراحی معماری شامل ، معماری دوریک ، لونیک و کورینتی بود .
معماری روم
معماری رومی در حدود ۳۰۰ سال قبل از ملاد مسیح ظهور نمود و برخی از ویژگی های معماری یونان را در بر گرفت که تاکید بر ساختمان های مدنی داشته است .
با این وجود معماری رومی عناصر ساختاری مهمی از قبیل قوس ها ، سقف های طاقی و گنبدها را توسعه داده و استفاده از بتن نیز گسترش یافت .
معماری رومی به دلیل طیف گسترده ای از انواع بناهای نمادین ، مانند معابد ، حمام ، ویلا ، آمفی تئاتر ، کاخ و سیرک ، شهرت یافت . همچنین در این دوران ، سازه های مهندسی از جمله پل ها ، قنات ها و جاده ها نیز اجرا گردید .
معماری بیزانس
قدمت این معماری به حدود ۳۳۰ میلادی بر میگردد ، هنگامی که امپراتور روم کنستانتین ، پایتخت روم را به بیزانس (که بعداً به نام قسطنطنیه و اکنون استانبول خوانده می شد) منتقل کرد .
معماری بیزانس ادامه معماری روم بود اما تاثیر گرفته از خاور نزدیک . پیچیدگی هندسی ساختمان ها افزایش یافت . از طرح های کلاسیک ، بیشتر استفاده شد و نقشه صلیب یونان در کلیسا ها نصب گردید که اغلب دارای سازه گنبدی بودند .
معماری اسلامی
معماری اسلامی اشکال معماری را از خاورمیانه باستان و بیزانس در خود گنجانیده است ، اما همچنین ویژگی هایی را ارائه می دهد که منعکس کننده ویژگی های دینی و اجتماعی اسلامی است.
معماری پارسی
معماری پارسی (که در قاره فرهنگی ایران یافت می شود) ساخت طاق پیچیده و گنبدی را اتخاذ کرده و هندسه سمبولیکی را طراحی کرده است که توسط پرتال قوسی بلند مشخص شده است. طرح ها اغلب بر اساس فرم های خالص و چیدمان های متقارن با دکوراسیون گسترده انجام می گرفت.
معماری هندی
معماری هند بسیار متنوع بود و نشانگر تاریخ پیچیده منطقه است. سبک های آن به دلیل معابد ، کاخ ها ، قلعه ها و معماری سنگ نگار هندی مشهور است که شامل نفوذهای برجسته بودایی ، اسلامی و اروپایی است.
معماری آسیا شرقی
معماری آسیای شرقی شامل معماری چین ، کره و ژاپن است . ساختمان هایی که محور افقی با سکوهای وسیع و سقف های شناور، در آن ها تاکید شده است .
معماری پیش کلمبیایی
معماری پیش از کلمبیا قاره آمریکا به دلیل ساختمانهای عمومی و تشریفاتی و بناهای تاریخی مشهور بود .
اهرام آمریکای جنوبی (pyramids of Mesoamerica) بزرگترین خروجی مصر باستان میباشد .
در آمریکای شمالی ساختمان های صخره ای و خشتی رایج بود و سازه های چادری نیز بیشتر برای عشایر کاربرد داشت .
معماری قرون وسطایی
اصطلاح قرون وسطایی مربوط به قرون وسطی است ، دوره ای در تاریخ اروپا از تاریخ عزل آخرین امپراتور رومی در ۴۷۶ میلادی تا حدود سال ۱۵۰۰ میلادی.
معماری پیش رومانسک
معماری پیش رومانسک در اواخر قرن ۸ پدیدار شد و تا ظهور رومانسک در قرن ۱۱ ادامه یافت .
این دوره زمانی طولانی از تغییر را شامل می شود که طیف گسترده ای از سبک های معماری را در بر می گیرد. این ترکیب با ترکیب معماری کلاسیک مدیترانه ای ، مسیحی و آلمانی به اشکال جدید نوآورانه ، مانند آنچه در صومعه ها و کاخ های فرانکی مشاهده می شود ، مشخص شده است
معماری رومانسک
معماری رومانسک بین قرون دهم و دوازدهم میلادی در اروپای قرون وسطی یافت شد (اگرچه برخی معتقدند که این پدیده زودتر از این ظهور کرده است).
این سبک معماری ، برخی از ویژگی ها و فرم های معماری رومی و معماری بیزانس را در برگرفته است . این نوع از معماری ، سازه ها با دیوارهای عظیم ، قوس های گرد ، طاق ها و برج های وسیع را شامل میشود .
این یک سبک پان اروپایی بود ، اگرچه در انگلستان اغلب از آن به عنوان سبک نورمن یاد می شود.
معماری گوتیک
معماری گوتیک در قرن یازدهم و دوازدهم در اروپا پدیدار شد.
این سبک از معماری با تاکید بر فرم عمودی سازه ها ، سازه های بلند را شامل میشد و ساختار سنگی باریک ، قوس های تیز و لبه دار و طاق های سنگی پشت بند دار از ویژگی های این سبک بود .
معماری رنسانس
معماری رنسانس در قرن چهاردهم و پانزدهم میلادی در اروپا ظهور کرد و در واقع احیای علاقه به آثار باستانی کلاسیک میباشد . این سبک به دلیل خطوط تمیز ، تقارن و تناسب آن مورد توجه است و یاد آور معماری روم باستان بوده که از ستون ها ، قوس ها و گنبد ها استفاده شده است .
درک منظر ، منجر به ترکیبات آگاهانه اشکال معماری گردید .
در حالی که هیچ تمایزی بین هنرمند ، معمار و مهندس وجود نداشت ، ساختمانها به افراد خاصی نسبت داده می شدند.
معماری رنسانس نخستین بار در فلورانس ، توسط فیلیپو برونلشکی توسعه یافت ، و سپس به سرعت توسط دیگران به تصویب رسید ، به ویژه ؛ آلبرتی ، میکل آنژ ، پالادیو و در انگلستان توسط اینیگو جونز.
معماری باروک
معماری باروک در اواخر قرن شانزدهم در ایتالیا پدیدار شد. این سبک یک نسخه تئاتری تر از معماری رنسانس بود . با نورپردازی و رنگ های چشمگیر و دارای جلوه های گمراه کننده ( توهمی ) . و طرح هایی که بازی هایی با فرم های معماری انجام میداد و گاهی آن ها را ناقص ، باقی میگذاشت .
ساختمانهای آن به طور معمول شامل برجهای مرکزی ، گنبدها ، ایوان یا سایر طرح ها در نمای اصلی هستند.
با توجه به اینکه معماری باروک با استعمار اروپایی همزمان بود ، سبکی است که می توان در بیشتر نقاط جهان مشاهده کرد.
سبک معماری باروک
معماری روکوکو
روکوکو یک توسعه تزئینی شدید برگرفته از معماری باروک بود که در قرن ۱۸ به عنوان واکنشی علیه عظمت و تقارن ظهور کرد . این یک سبک روان تر و شاداب تر بود و شامل طرح های زینتی ، نامتقارن و سایه های پاستلی بود.
سبک روکوکو
معماری پالادیان
معماری پالادیان با الهام از نقوش معمار ونیزی آندره پالادیو و کتاب او I Quattro Libri dell’Architettura (1570)ظهور نمود . معماری پالادیان در اواسط قرن ۱۷ و ۱۸ و به هنگام ترجمه کتاب مذکور ، شهرت بیشتری پیدا کرد . همزمان یک سری از کتاب ها ، اقدام به نشر طرح های اینیگو جونز که از پیروان اولیه پالادیو بود ، نمودند و معماری پالادیان رواج یافت .
طرح های پالادیان بر اساس تقارن و چشم انداز معابد یونانیان و رومیان باستان بنا شده اند . معماری این سبک بیشتر بر پایه تقارن و نسبت های ریاضیاتی بود تا سبک تزئینی .
معماری پالادیان به دلیل نمای کلاسیک قابل تشخیص است.
سبک پالادیان
معماری نئوکلاسیک
عماری نئوکلاسیک در اواسط قرن ۱۸ به عنوان واکنشی به روکوکو پدیدار شد .
برگرفته از معماری پالادیان ، اشاراتی به معماری کلاسیک یونان و روم دارد.
بر خلاف روکوکو ، معماری نئوکلاسیک از کیفیت صاف و مسطح برخوردار است و بر دیوار و جدایی عناصر تأکید دارد.
نمونه بارز معماری نئوکلاسیک شامل کاخ سفید در واشنگتن و بانک انگلیس در لندن است.
سبک بیوکس Beaux-Arts style
این یک سبک به شدت تزئینی بود که با تقارن ، سقفهای مسطح ، پنجره ها و درهای قوسی و جزئیات کلاسیک مشخص می شد.
این سبک ابتدا در آکادمی royale d’architecture از سالهای ۱۷۹۳-۱۶۷۱ تدریس میشد و در ادامه از سال ۱۷۹۵ در École des Beaux Arts مرکز هنرهای بیوکس ، ارایه میشد .
سبک معماری بیوکس
معماری صنعتی و مدرن اولیه
ظهور انقلاب صنعتی تولید انبوه را به همراه داشت . زیبایی شناسی و تزئینات در اختیار طبقات متوسط قرار گرفت وبنابراین معماری بومی به طور فزاینده ای ، زینتی شد .
در همین زمان ، استفاده گسترده از آهن در معماری صنعتی منجر به ایجاد ساختمان های بزرگتر و سخت تر شد .
همچینین ، این امکان را فراهم آورد تا به پیشرفت های جدید و فوق العاده ای از مهندسی مانند راه آهن و ایستگاه های راه آهن و ساختمانهای فولادی مانند کاخ کریستال Paxton (1851) دست یافت . استفاده از فولاد باعث ساخت آسمان خراش ها شد که اولین بار در سال ۱۸۹۰ در شیکاگو پدیدار شد.
سبک آرت نوو
آرت نوو نشانه ای از جدال بین قدیم و جدید بود . در حالی که این سبک برخی از طرفدارن سبک مذهبی در قرن ۱۹ را رد میکند ، برخی از عناصر روکوکو را با اشکال ارگانیک ارایه میدهد و این سبک در ورودی های مترو پاریس مورد استفاده قرار گرفت . از پیشگامان سبک آرت نوو ، مکینتاش و گائودی میباشند .
سبک معماری آرت نوو
جنبش هنر و پیشه
جنبش هنر و صنایع دستی در قرن نوزدهم در انگلیس توسعه یافت و پیش از رسیدن به ژاپن ( جنبش مینگی ) در سراسر آمریکا و اروپا گسترش یافت .
اساس آن در اشکال ساده ، مصالح طبیعی و در نظر گرفتن طبیعت به عنوان منبع الگوها نهفته است.
معماری مدرن و معاصر
در اواخر قرن بیستم ، یک نارضایتی عمومی از معماری احیاگر و تزئینات دقیق باعث ایجاد معماری مدرنیستی شد ، که با این عقیده توصیف می کرد: “فرم از عملکرد پیروی می کند”. در واقع اصل تبعیت فرم از کارکرد یکی از اصول بنیادی معماری مدرن است .
با شروع افزایش پیچیدگی ساختمانها (از نظر سیستمهای ساختاری ، خدمات و فناوری) ، طراحی ساختمان به یک کارخانه چند رشته ای تبدیل شد که طراحان متخصص برای انواع مختلف و جنبه های مختلف ساختمانها داشتند.
معماری آلمان
دویچر ورکبوند (فدراسیون کار آلمان) یک انجمن معماران ، طراحان و صنعتگران بود که در سال ۱۹۰۷ در مونیخ تاسیس شد و تلاش بر این بود تا صنایع دستی سنتی را با روش های تولید انبوه ، تکمیل کند تا اشیا با کیفیت بالا توسط ماشین ها ساخته شوند . تصور می شود این نشان دهنده آغاز طراحی صنعتی باشد.
سبک باوهاوس
مکتب باوهاوس در سال ۱۹۱۹ توسط والتر گروپیوس در آلمان تأسیس شد .
مدرسه باوهاوس با تبعیت از دویچر ورکبوند و به عنوان ترکیبی از صنعت ، هنر و تکنولوژی ، به بازآفرینی معماری پرداخت .
معماری باوهاوس به دلیل رد سبک های تاریخی و ارایه اشکال کاملا ساده و با طراحی منطقی و کاربردی ، قابل تشخیص است.
معماری باوهاوس
معماری فوتوریسم ( آینده نگر )
معماری فوتوریسم در اوایل قرن بیستم در ایتالیا پدیدار شد. این تحریک ضد تاریخی بود و با خطوط افقی طولانی و اشکال ساده و مفاهیم سرعت ، پویایی ، حرکت و فوریت ، مشخص می شد.
فوتوریسم به دنبال جنگ جهانی دوم از مد خارج شد اما با محبوبیت کتب طنز آینده نگر و ورود عصر فضا دوباره مورد توجه قرار گرفت .
سبک فوتوریسم
سبک معماری کانستراکتیویسم
معماری سازه گرایانه در روسیه به عنوان بخشی از تمایل به زیبایی شناسی جدید پس از انقلاب های ۱۹۱۷ توسعه یافت .
این سبک از فوتوریسم روسیه رشد یافت و مصالح و تکنولوژی پیشرفته مثل بتن شیشه ای و فولاد را برای ایجاد اشکال هندسی سخت، مورد استفاده قرار گرفت .
معماری کانستراکتیویسم
سبک د استایل
سبک د ساتایل ، یک جنبش هنری و طراحی بود که در هلند شکل گرفت ، تا حدودی به عنوان نتیجه ای از انزوا آن در طول جنگ جهانی اول بود . این سبک به دلیل استفاده از خطوط هندسی قوی ، رنگهای اولیه بولد و بیان عناصر عملکردی مجزا ، قابل تشخیص بود . این هنر در مبلمان و معماری به تصویب رسید .
در حالی که در واقع معماری نسبتاً کمی در این سبک تولید شده است ، تأثیر بناهایی مانند خانه ریتولد شرودر (۱۹۲۴) را می توان در کار معماران مانند میس وان دره روه مشاهده کرد.
سبک معماری اکسپرسیونیم
اکسپرسیونیسم در اوایل قرن بیستم در شعر و نقاشی در اروپای شمالی ظهور کرد و در آنجا سعی در تحریف واقعیت برای بیان تجربه ذهنی و عاطفی شد. این سبک به سرعت در تمامی هنرها و معماری گسرتش یافت .
معماران اکسپرسیونیست از مصالحی مانند بتن و شیشه برای ایجاد اشکال و مجسمه های بدیع ، استفاده می کردند که گاها برای بیان یک دیدگاه عاطفی ، تحریف و تکه تکه ، شده بودند .
معماری اکسپرسیونیم
معماری آرت دکو
آرت دکو در دهه ۱۹۲۰ در فرانسه ظاهر شد و به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت .
این یک جنبش پر زرق و برق ، اما التقاطی بود که مدرنیسم و سنت گرایی را در آغوش می گرفت.
این ویژگی ، با استفاده از مصالح جدید ، فرم هندسی بولد و زیبایی شناسی “عصر ماشین” مدرن مشخص شد ، اما در عین حال تزئینات گسترده و مجللی را نیز در خود گنجانید.
سبک آرت دکو
سبک معماری بین المللی
سبک بین المللی در اواسط قرن بیستم محبوبیت پیدا کرد . این سبک عاری از فرم تزئینی و نمونه ای کامل از نوگرایی و مدرنیسم بود که با تکرار واحدها و استفاده گسترده از شیشه مشخص می شد.
این سبکی است که هنوز هم در ساختمان های بلند در شهرهای سراسر جهان مورد استفاده گسترده قرار گرفته است.
این سبک در معماری برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی نیویورک ، نمود پیدا کرده است .
سبک بین المللی
معماری بروتالیسم
معماری بروتالیسم ، نقطه مقابل سبک بین المللی است . استفاده از مصالح مثل بتن اکسپوز ، آجر و سنگ و ایجاد آثاری با کیفیت بزرگ و سنگین . اصطلاح ” بروتالیسم ” برگرفته از بتن بروت ( بتن خام ) میباشد و اولین بار توسط Le Corbusier در معماری مورد استفاده قرار گرفته است .با توجه به انتقادات در اواخر قرن ۲۰ ، در مورد ظاهر ناخوشایند این سبک معماری ، از آن زمان دوباره با اشکال اصلاح شده مثل اکسپرسیونیسم ( های تک را ببینید ) و دیکانستراکشن ، ظهور پیدا کرد .
بروتالیسم
معماری پست مدرن
پست مدرنیسم در دهه ۱۹۷۰ به عنوان واکنشی به مدرنیسم ظهور کرد که برخی از افراد به علت عدم تزئینات در سبک مدرنیسم ، آن را بسیار سرد و بی روح میدانستند .
پست مدرن ، سبکی را در پیش گرفت که نمادگرایی و مفاهیم پنهان را شامل میشد .
سبک معماری پست مدرن
معماری نئو مدرن
نئو مدرنیسم به نوبه خود به عنوان واکنشی در سبک پست مدرن ظهور کرد و همچنان مورد استفاده گسترده قرار می گیرد. تمایل به عملکرد و یکپارچگی دارد و معمولاً برای طراحی دفاتر شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
معماری منطقه گرایی انتقادی
منطقه گرایی انتقادی واکنشی به “بی قرار بودن” و عدم هویت ذاتی در معماری مدرن است که با جهانی شدن فرهنگ ، سبک ها و برند ها تشدید یافته است .
این معماری فقط معماری بومی نیست بلکه یک جنبش مدرن است که به منابع اصلی طراحی باز می گردد و زمینه محلی را در نظر می گیرد.
معماری دیکانستراکتیو
سبک معماری دیکانستراکتیو نمونه توسعه یافته از معماری پست مدرن و بروتالیسم میباشد که با دستکاری و تحریف شکل ، ساختار و پوست برای ایجاد اشکال غیرمستقیم ( غیر خطی ) و جابه جا شده ، مشخص می شود.
بناهای معماری زاها حدید و فرانک گری ، به عنوان نمونه هایی از سبک ساختارشکن ( دیکانستراکشن ) دارای هرج و مرج کنترل شده ای هستند.
معماری دیکانستراکتیو
معماری های تک
معماری پیشرفته های تک (که گاهی اوقات به عنوان “اواخر مدرنیسم” یا “اکسپرسیونیسم ساختاری” خوانده می شود) در دهه ۱۹۷۰ پدیدار شد و فناوری های جدیدی را در طراحی گنجانیده است.
این سبک به دلیل نمایان ساختن عناصرعملکردی مثل سازه های اسکلتی و خدمات تاسیسات مکانیکی ، مشهور است .
مثال بهتری از نمونه کار راجرز در مرکز پمپیدو یافت نمیشود. کانالهای تهویه همگی به صورت برجسته در خارج ساختمان نشان داده شدهاند. این یک طراحی ریشهای و اساسی است در حالی که کانالهای تهویه قبلی به صورتی بودند که در داخل ساختمان قرار گرفته و قابل دیدن نبودند .
سبک های تک
سبک معماری سبز
معماری سبز (که بعضاً به عنوان معماری پایدار یا اکولوژیکی از آن یاد می شود) از بحران انرژی دهه ۱۹۷۰ ناشی می شود که با افزایش آگاهی از تاثیراتی که انسان بر محیط زیست میگذارد ، کاربرد گسترده ای پیدا کرده است . این سبک طیف گسترده ای از سبک ها را در برمیگیرد که به منظور کاهش اثرات منفی بر محیط زیست ، ارایه میشود .
اقدامات طراحی در این سبک معماری شامل استفاده از جرم حرارتی برای ذخیره انرژی خورشیدی ، مبدل های حرارتی زمین ، پانل های خورشیدی و … میباشد .
هدف از ایجاد ساختمانهای سبز بهبود یافتن آب و هوا، جلوگیری از اتلاف انرژی مصرف شده جهت سرمایش و گرمایش و جلوگیری از اثرات منفی ساخت و ساز بر محیط زیست است.