سبک کانستراکتیویسم
کانستراکتیویسم، یکی از دیگر از سبک های اولیه مدرن که در روسیه شوروی آغاز شد. این سبک زاده انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه به رهبری ولادیمیر لنین بود. طرفداران این سبک همزمان با جنبش سوسیالیسم در شوروی، به دنبال گسست از گذشته و نگاه به آینده بودند.
واژه کانستراکتیویسم به معنی سازندگی دو هدف عمده داشت :
۱- هنر ناشی از الهام درونی و ضمیر ناخودآگاهانه نیست که فی البداهه خلق شود بلکه آن را آگاهانه و از سر قصد ساخت .
۲- تقلید از طبیعت به هیچ صورتی پذیرفته نیست، چون در آن سازندگی وجود ندارد و به علاوه دوربین عکاسی به بهترین صورتی آن را انجام می دهد. پس کار هنرمند خلاق آن است که اثر هنری خود را بسازد.
کانستراکتیویسم هم مانند فوتوریسم به دنبال تکنولوژی، عمل گرایی و پیشرفت بود.
اولین شعارهای کانستراکتیویست ها در اوایل دهه ۱۹۲۰ اینچنین بود:
“مرگ بر هنر، زنده باد تکنولوژی،
زنده باد تکنسین های کانستراکتیویست.”
ویژگی دیگر آثار کانستراکتیویست ها اصرار بر نشان دادن ماهیت واقعی اشیا و اجسام، به ویژه محصولات صنعتی جدید مانند، شیشه، پلاستیک و آهن بود.
کانستراکتیویسم معتقد به عملکرد و حذف تزئینات است، از دیدگاه کانستراکتیویسم ساختار و عملکرد است که باید معماری را شکل بدهد.
یکی از جنبش هایی که در شکل گیری کنستراکتیویسم تأثیر داشت سوپرماتیسم است.
حرکت هنر روسی که بوسیله کازمیر مالویچ پایه گذاری شد.
ویژگی های سوپرماتیسم هنر بدون شیئی خاص:
– رهایی هنر از نشان دادن جهان (مناظر و اشیا)
– اشکال هندسی که روی بوم نقاشی می شد.
– مطالعه فرم ها و هنری که مربوط به اشکال هندسی و رنگ می شود.
– تأثیر زیاد در گسترش هنر مدرن در اروپا، معماری و طراحی صنعتی.
نقاشان کنستراکتیویسم حتی ترسیم اشیاء سه بعدی در نقاشی را نوعی تقلید به شمار می آوردند و نقاشان این نهضت، خود اشیاء را به جای ترسیم سه بعدی آنها- در کارهایشان به کار گرفتند. نقاشی ایشان عملاً نوعی نقش برجسته شد که آن را کنتراریلیف و کرنر ریلیف نامیدند. اولین ساختمان این سبک ماکت بنای یادبود ولادیمیر تاتلین برای بین الملل سوم (۱۹۱۹) مشهود است.
تاتلین، نقاش، یکی از مهم ترین نمایندگان سبک ساختارگرایی یا کنستراکتیویسم است. طراحی او برای بنای یادبود و مرکز بین الملل سوم به عنوان اولین پروژه معماری که از سنت فاصله گرفته، شناخته می شود.
این بنای یاد بود در حدود ۳۹۰ متر ارتفاع داشت یعنی ۹ متر بلند تر از برج ایفل.
این برج در طی حرکت مارپیچی که نمادی از تکرار تاریخ بود پیش می رفت و ساختمان شیشه ای پارلمان را در قلب خود جای می داد. این بنا به برج تاتلین یا Tatlin Tower نیز معروف است.
این برج به تبعیت از برج ایفل ساخته شده و با این تفاوت که برج ایفل ایستا و ساکن است ولی برج تاتلین حرکت و پویایی خاص دارد . در هر دو برج استفاده کردن از مصالح جدید خود را نمایان می سازد .
طرح ساختمان روزنامه پراودا اثر الکساندر وسنین (۱۹۲۳)
« همه ملزومات … همچون تابلو اعلانات ،ساعت های دیواری، بلندگوها و حتی آسانسورهای داخلی بنا به عنوان اجزاء جداناپذیر در طرح ساختمان به کار گرفته شده اند و یک مجموعه واحد را تشکیل داده اند.این زیبایی کانستراکتیویسم است. »
در اوائل دهه ۱۹۲۰عده ای از هنرمندان اروپایی این مکتب به خاطر اختلاف نظر و همچنین سیستم حکومت، شوروی را ترک کردند و شاخه اروپایی این نهضت نام گرفتند که از معروف ترین آنها برادران پوزنر (پوزنر را می توان نام برد. کانستراکتیویست های روسی تحت تأثیر مارکسیست به فایده اجتماعی هنر معتقد بودند هنرمندان شاخه اروپایی مانند برادران پوزنر اعتقاد داشتند فایده هنرغیر مستقیم است و کارکردی مستقل دارد.
یکی از کارهای سبک کانستراکتیویسم ماکتی به نام آرشیتکتون است که شاید بتوان آن را به فارسی «معمار ساخت» نامید. مولف این نوع ماکت ها ماله ویج است.
در این تجربه خاص عملکرد معماری مطرح نبود، اما همین اندیشه بعدها به صور مختلف در جاهایی که هم حجم و فضاها و هم کل ساختمان عهده دار عملکردهایی معین بودند بارها و بارها به منصه بروز رسید.
